Płaskostopie to jedno z najczęściej spotykanych zniekształceń stopy, występujące zazwyczaj u dzieci, choć czasem diagnozuje się je również u dorosłych. Płaskostopie u dzieci w pewnym wieku jest stanem fizjologicznym i z biegiem czasu ustępuje samoistnie, ale należy pamiętać, by od najmłodszych lat wyrabiać w dziecku nawyki, które zapobiegną patologicznemu rozwojowi tej wady.
Z tekstu dowiesz się:
- kiedy trzeba leczyć płaskostopie u dzieci,
- jakie mogą być przyczyny płaskostopia u dzieci,
- w jaki sposób można zapobiegać rozwojowi płaskostopia,
- jakie należy wykonywać ćwiczenia na płaskostopie.
Prawidłowo zbudowana stopa nie dotyka podłoża całą powierzchnią, a jedynie trzema punktami: głową pierwszej i piątej kości śródstopia oraz piętą. Między nimi przebiegają główne łuki stopy. Ich obniżenie, przez które stopa zaczyna dotykać podłoża większą powierzchnią, określa się jako płaskostopie.
Wyróżnia się dwa podstawowe rodzaje płaskostopia:
- płaskostopiepodłużne – jest ono efektem obniżenia łuku przyśrodkowego stopy,
- płaskostopiepoprzeczne – efekt obniżenia łuku poprzecznego stopy.
Płaskostopie u dzieci – kiedy trzeba je leczyć?
Warto pamiętać, że płaskostopie u dzieci w pierwszych latach życia jest niejako stanem fizjologicznym – zagłębienie stopy jest wypełnione tkanką tłuszczową i dopiero około 3-4 roku życia dziecka powoli zaczyna się kształtować naturalny łuk stopy. Jeżeli u dziecka w wieku 7-8 lat nadal nie rozwinął się prawidłowy kształt stopy, należy się zgłosić na konsultacje ortopedyczne.
Płaskostopie – możliwe przyczyny
Płaskostopie u dziecka w wieku 7-8 lat jest stanem patologicznym. Może być ono wywołane przez:
- wrodzoną wiotkość więzadeł,
- wrodzone osłabienie siły mięśniowej stopy,
- ubieranie dziecka w zbyt ciasne skarpetki i rajstopki,
- zmuszanie dziecka do chodzenia, kiedy nie jest jeszcze na to gotowe,
- niewłaściwie dobrane obuwie,
- nadwagę i otyłość.
Płaskostopie u dziecka – jak zapobiegać?
Warto pamiętać, że patologiczne płaskostopie może powodować u dziecka rozwój dalszych wad postawy, wywoływać bóle okolic podbicia stóp oraz przyczyniać się do występowania nieprawidłowych wzorców chodu. Dlatego – choć oczywiście ważne jest leczenie ewentualnych zmian, gdy tylko się pojawią – od najmłodszych lat życia dziecka należy kształtować u niego nawyki, które zmniejszają ryzyko występowania nieprawidłowości.
Przede wszystkim nie można nakłaniać dziecka do chodzenia, jeżeli nie ma na to ochoty. Lepiej również nie zachęcać go do korzystania z chodzików, które obciążają słabe jeszcze mięśnie nóg, co może prowadzić do zniekształceń stóp. Maluch zacznie sam chodzić wtedy, gdy jego układy mięśniowy i kostny będą na to gotowe.
Ważne jest również to, aby nie nakładać dziecku ciasnych, wąskich śpioszków, skarpetek czy rajstop. Aby mięśnie stóp mogły się prawidłowo rozwijać, muszą mieć bowiem przestrzeń oraz możliwość stałego ruchu. Należy także poświęcić sporo uwagi zakupowi bucików dla dziecka – najlepiej jeśli są wykonane z naturalnej skóry, mają sprężystą gumową podeszwę, szeroki czubek i sztywny zapiętek trzymający stopę w prawidłowej pozycji.
Ćwiczenia na płaskostopie
Istotnym elementem zarówno leczenia, jak i profilaktyki płaskostopia u dziecka są odpowiednie ćwiczenia. Kształtują prawidłowe wzorce postawy i chodu, wspierają kształtowanie sklepienia stopy oraz wzmacniają jej mięśnie. Przede wszystkim warto zachęcać dziecko do zabawy na bosaka – na dywanie, na piasku, na trawie. Doskonałą aktywnością fizyczną polecaną w zapobieganiu płaskostopia jest pływanie. Oprócz tego dziecko może wykonywać także następujące ćwiczenia:
- klaskanie stopami,
- podnoszenie palcami u stóp woreczków wypełnionych grochem,
- rysowanie lub pisanie stopami,
- chwytanie stopami niewielkich przedmiotów i wkładanie ich do pudełka,
- zwijanie stopami ręcznika,
- zdejmowanie skarpetki z jednej stopy palcami drugiej stopy,
- turlanie piłeczki stopą po podłodze.
Tego typu ćwiczenia są dla dziecka przede wszystkim dobrą zabawą, a przy okazji pomagają zapobiegać rozwojowi płaskostopia.
Źródła:
https://sportosporto.pl/Obrazy/Naucza/26.pdf
http://wychowaniefizyczne.pl/userfiles/_download/wiad_beaplas.pdf